ULUSAL MESLEK STANDARDI
SİSTEM İŞLETMENİ
SEVİYE 4
REFERANS KODU: ____________
RESMİ GAZETE TARİH / SAYI:_______ / _______
Meslek
|
SİSTEM İŞLETMENİ
|
Seviye
|
4I
|
Referans Kodu
|
-
|
Standardı Hazırlayan Kuruluş
|
İTO Koordinasyonunda TBV Türkiye Bilişim Vakfı TÜBİDER Bilişim Sektörü Derneği ve TEKİS Tüm Özel Eğitim Kurumları İşverenleri Sendikası
|
Standardı Doğrulayan Sektör Komitesi
|
MYK Bilişim Teknolojileri Sektör Komitesi
|
MYK Yönetim Kurulu Onay Tarih / Sayı
|
________ tarih ve ________ sayılı karar
|
Resmi Gazete Tarih/Sayı
|
-
|
Revizyon No
|
-
|
TERİMLER, SİMGELER VE KISALTMALAR
ADMİN: Sistem yöneticisine verilen ad. Sistem birçok makineden oluşturulmuş bir ağ veya tek bir makine üzerinde olabilir. ADMINISTRATOR sistemin geliştirilmesi ve sorunların çözümünden sorumlu kimseyi,
ALERT: Uyarı kutuları, alarm işaretini,
BATCH İŞLEMİ: Birçok program veya komutun, kullanıcı müdahalesi olmadan çalıştırılmasını,
CHANGE MANAGEMENT (DEĞİŞİKLİK YÖNETİMİ) : Değişiklik Yönetimi, ilgili değişikliklerin değerlendirilmesi, kayıt edilmesi, önceliklendirilmesi, planlanması, test edilmesi, uygulanması, dokümante edilmesi ve düzenli şekilde gözden geçirilmesini sağlar.
DONANIM: Ağ, bilgisayar veya çevre birimlerinin elektronik, elektromekanik ve mekanik aksamını,
EVENT: Olay komutunu,
GÜVENLİK YAZILIMI: Bilgisayar veya diğer ağ donanımlarının güvenliğini sağlamak amacıyla geliştirilmiş koruma ve anlık denetleme yazılımlarını,
INFORMATION: bilgi anlamına gelen şekli çıkarır
ISCO: Uluslararası Standart Meslek Sınıflamasını,
İSG: İş Sağlığı ve Güvenliğini,
İŞLETİM SİSTEMİ: Bilgisayar veya diğer ağ donanımlarının, donanımının doğrudan denetimi ve yönetiminden, temel sistem işlemlerinden, dosya yönetiminden ve uygulama programlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem yazılımını,
KONSOL: İşletmen uçbirimini,
KULLANIM KILAVUZU: Bir ağ donanımı, bilgisayar sistemi veya çevre cihazının tüm yeteneklerini doğru, yeterli ve tehlikesiz biçimde kullanmak için üretici tarafından yazılmış kitapçığı,
RİSK: Tehlikeli bir olayın meydana gelme olasılığı ile sonuçlarının bileşimini,
TEHLİKE: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek, zarar veya hasar verme potansiyelini,
VERİ YEDEKLEME: Donanım yapılandırma değerlerinin veya diğer veri yedeklerinin, herhangi bir sorun durumunda tekrar yüklenebilmesi için başka bir konuma kopyalanması işlemlerini,
YAZILIM: Ağ donanımlarının ve bilgisayar sistemini oluşturan donanım birimlerinin yönetimini ve kullanıcıların işlerini yapmak için gerekli olan programları,
YEDEKLEME (BACK UP): Bilgisayar üzerinde sakladığımız bilgileri bozulmalara karşı korumak için kopyalarının alınması işlemini,
ifade eder.
İÇİNDEKİLER
1.GİRİŞ 6
2.MESLEK TANITIMI 7
1.1.Meslek Tanımı 7
Tanımlı iş ve işlem süreçleriyle ve o süreçlerde yeri olan cihazlarıyla, makineleriyle, mekânlarıyla, yazılımlarıyla bir bölünmez bütün olarak kurgulanmış, kurulmuş dijital düzeyinin işler tutulması görevini üstlenir. O dijital düzen öyledir ki herhangi başka düzene bir unsur olarak eklenmemiştir, kendi parçasını başka düzenle paylaşmamıştır. 7
Düzene dâhil edilen cihaz, makine, mekan ve yazılımlar; çekilip alındığında başka başka işlere koşturulabilirse de o düzen içindeki yerleri, bütünü tamamlayan belli iş için belli işlemleri sonuçlandırmaktır. 7
1.2.Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri 7
1.3.Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile ilgili Düzenlemeler 7
Ayrıca; iş sağlığı ve güvenliği ve çevre ile ilgili yürürlükte olan, kanun, tüzük ve yönetmeliklere uyulması ve konu ile ilgili risk değerlendirmesi yapılması esastır. 8
1.4.Meslek ile İlgili Diğer Mevzuat 8
1.5.Çalışma Ortamı ve Koşulları 8
1.6.Mesleğe İlişkin Diğer Gereklilikler 8
3.MESLEK PROFİLİ 9
1.7.Görevler, İşlemler ve Başarım Ölçütleri 9
1.8.Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipman 22
1.9.Bilgi ve Beceriler 22
1.10.Tutum ve Davranışlar 23
4.ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE BELGELENDİRME 24
1.GİRİŞ
Sistem İşletmeni (Seviye 4) ulusal meslek standardı 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu ile anılan Kanun uyarınca çıkartılan “Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik” ve “Mesleki Yeterlilik Kurumu Sektör Komitelerinin Kuruluş, Görev, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre MYK’nın görevlendirdiği İstanbul Ticaret Odası (İTO) koordinasyonunda TBV Türkiye Bilişim Vakfı, TÜBİDER Bilişim Sektörü Derneği ve TEKİS Tüm Özel Eğitim Kurumları İşverenleri Sendikası tarafından hazırlanmıştır.
Sistem İşletmeni (Seviye 4) ulusal meslek standardı, sektördeki ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak değerlendirilmiş, MYK Bilişim Teknolojileri Sektör Komitesi tarafından incelendikten sonra MYK Yönetim Kurulunca onaylanmıştır.
2.MESLEK TANITIMI
Meslek Tanımı
Sistem İşletmeni (Seviye 4), İSG, çevre koruma, kalite kural ve yöntemleri çerçevesinde; Sistem İşletmeni (Seviye 5)’in gözetiminde tanımlanmış görev talimatlarına göre; bilişim teknolojileri sektöründe; sistemleri işleten, uygulamaları yöneten ve mesleki gelişim çalışmalarını yürüten, nitelikli meslek elemanıdır.
Sistem İşletmeni (Seviye 4) Meslek Elemanı, Sistem İşletmeni (Seviye 5)’in talimatları doğrultusunda; sistemi işletmek, sistemin işleyişini ekrandan takip etmek, sistemde oluşan problemleri, sistem odasında iklimlendirme koşullarındaki değişiklikleri izleyerek limit aşımlarını amirine iletmek, ana bilgisayarı açmak ve kapatmak, sisteme yazılım yüklemek işlemlerini gerçekleştirir.
Tanımlı iş ve işlem süreçleriyle ve o süreçlerde yeri olan cihazlarıyla, makineleriyle, mekânlarıyla, yazılımlarıyla bir bölünmez bütün olarak kurgulanmış, kurulmuş dijital düzeyinin işler tutulması görevini üstlenir. O dijital düzen öyledir ki herhangi başka düzene bir unsur olarak eklenmemiştir, kendi parçasını başka düzenle paylaşmamıştır.
Düzene dâhil edilen cihaz, makine, mekan ve yazılımlar; çekilip alındığında başka başka işlere koşturulabilirse de o düzen içindeki yerleri, bütünü tamamlayan belli iş için belli işlemleri sonuçlandırmaktır.
Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri
ISCO 08 : 3513 (Bilgisayar ağ ve sistem teknisyenleri)
Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile ilgili Düzenlemeler
4857 sayılı İş Kanunu
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik
Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik
Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik
Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği
İş Ekipmanının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Ayrıca; iş sağlığı ve güvenliği ve çevre ile ilgili yürürlükte olan, kanun, tüzük ve yönetmeliklere uyulması ve konu ile ilgili risk değerlendirmesi yapılması esastır.
Meslek ile İlgili Diğer Mevzuat
Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen Çalışma Süreleri Yönetmeliği
İş Kanunu'na İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği
Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği
Ayrıca, meslek ile ilgili yürürlükte olan kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uyulması esastır.
Çalışma Ortamı ve Koşulları
Sistem İşletmeni (Seviye 4), genelde kapalı alanlarda, iyi aydınlatılmış, havalandırılmış ve işe göre hazırlanmış ortamlarda ayakta veya oturarak çalışır. Sistemin işletildiği ortamın iklimlendirme koşulları gereği kişisel koruyucu donanım kullanırlar.
Mesleğe İlişkin Diğer Gereklilikler
Mesleğe ilişkin diğer gereklilikler bulunmamaktadır.
3.MESLEK PROFİLİ
Görevler, İşlemler ve Başarım Ölçütleri
|
GÖREVLER
|
|
İŞLEMLER
|
|
BAŞARIM ÖLÇÜTLERİ
|
Kod
|
Adı
|
Kod
|
Adı
|
Kod
|
Açıklama
|
A
|
İSG önlemleri almak
(devamı var)
|
A.1
|
Tehlikelere ve risklere karşı önlem önerisinde bulunmak
|
A.1.1
|
İşlemler sırasında karşılaşılabilecek olası İSG tehlikelerini, yapılacak işlemlere ve bunlarla ilgili koşullara göre belirler.
|
A.1.2
|
İşletmenin İSG talimatlarını değerlendirerek belirlediği tehlikelere karşı alınması gereken önlemleri saptar.
|
A.1.3
|
Talimatlarda yer almayan, bildirilen ve belirlenen tehlikeler ve riskleri İSG birimine/görevlisine veya amire, önlem önerisiyle birlikte iletir.
|
A.1.4
|
Çalışma ortamında belirlenen tehlike kaynaklarının ve risk faktörlerinin azaltılmasına yönelik yapılan çalışmalara verilen görevlere göre katılır.
|
A.2
|
KKD Kullanmak
|
A.2.1
|
Yapılacak işlerin ve çalışılacak sahanın özelliklerine uygun olarak, önlenemeyen risklerden korunmak amacıyla İSG talimatlarında belirtilen KKD seçer.
|
A.2.2
|
Yapılacak işlerin ve çalışılacak sahanın özelliklerine uygun olarak, seçtiği KKD kullanır.
|
A.3
|
Çalışılan alanlarda İSG önlemlerini almak
|
A.3.1
|
İşe özgü olarak varsa talimatlarda belirtilen güvenli çalışma sürelerine uyar.
|
A.3.2
|
Çalışmalarda kullanılan araç, gereç ve aletleri güvenlik talimatlarına uygun olarak kullanır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
GÖREVLER
|
|
İŞLEMLER
|
|
BAŞARIM ÖLÇÜTLERİ
|
Kod
|
Adı
|
Kod
|
Adı
|
Kod
|
Açıklama
|
A
|
İSG önlemleri almak
|
A.4
|
İşletmenin acil durum önlemlerini uygulamak
|
A.4.1
|
Aldığı eğitime ve yapılan görevlendirmeye göre; işletmenin afet-acil durum ekiplerinin çalışmalarına katılır.
|
A.4.2
|
Acil durum ve acil tahliye tatbikatlarında yapılan plana göre, verilen görevleri uygun yöntemler kullanarak gerçekleştirir.
|
A.4.3
|
Çalışma esnasında oluşan ve anında giderilemeyecek tehlikeli durumları amirlerine, yetkililere veya gereken durumlarda işletme dışında ilgili kurumlara bildirir.
|
A.4.4
|
Uygulanan işleme özel acil durum yöntem ve kurallarını uygular.
|
A.4.5
|
Acil durumlarda çıkış veya kaçış yöntem ve kurallarını uygular.
|
A.5
|
Masa başında doğru oturma tekniklerini uygulamak
|
A.5.1
|
Bilgisayar ekranını göz hizasına gelecek şekilde konumlandırır.
|
A.5.2
|
Ekran çözünürlüğünü, ekrana yaklaşmadan yazıları okuyabileceği şekilde ve donanımsal olarak önerilen sınırlar içerisinde ayarlar.
|
A.5.3
|
Koltukta dik, sırtını tamamen yaslayarak oturur.
|
A.5.4
|
Otururken iki ayağını yere tam basacak şekilde koltuk yüksekliğini ayarlar veya ayak yükseltici kullanır.
|
A.5.5
|
Koltuk yüksekliğini, klavyeyi yaklaşık 90 derecelik açıyla kullanabilecek şekilde ayarlar.
|
A.5.6
|
En fazla bir saat arayla 2-10 dakikalık yürüyüş veya egzersiz molası verir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| | |
