Araç YÜkleme operatöRÜ (seviye 3) ulusal meslek standardi

Ek- 6

ARAÇ YÜKLEME OPERATÖRÜ (SEVİYE 3) ULUSAL MESLEK STANDARDI

Meslek:	ARAÇ YÜKLEME OPERATÖRÜ
Seviye:	3I
Referans Kodu:	14UMS0449-3
Standardı Hazırlayan Kuruluş(lar):	Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (TÜRKLİM)
Standardı Doğrulayan Sektör Komitesi:	MYK Ulaştırma, Lojistik ve Haberleşme Sektör Komitesi
MYK Yönetim Kurulu Onay Tarih/ Sayı:	06.08.2014 Tarih ve 2014/55 Sayılı Karar
Resmî Gazete Tarih/Sayı:	13/9/2014 - 29118 (Mükerrer)
Revizyon No:	00

TERİMLER, SİMGELER VE KISALTMALAR

BİJON SOMUNU: Tekerleği dingil düzeneğine bağlayan saplamaların somununu,

ÇEKİCİ: Dizel makine gücü ile arkasına takılı dorseyi çekerek yer değiştirmesini sağlayan aracı,

DİREKSİYON TOPUZU: Direksiyon simidinin üzerinde bulunan, tek elle manevra yapılmasını sağlayan, kullanma talimatına göre kelepçeli monte edilmiş yuvarlak ve hareketli kolu,

DORSE AYAĞI PİMİ: Dorse ayaklarının sabitlenmesi için yuvalarına takılan saplamaları,

DORSE KİLİDİ: Dorseye yüklenen yükün sabitlenmesini sağlayan yükün boyutlarına göre sıralanmış kilitleme düzeneklerini,

DORSE KULAĞI: Taşıyıcı üzerindeki yüklerin devrilmesini önlemek için hazırlanmış kılavuzları,

DORSE: Çekiciye takılan, yük taşımak üzere özel imal edilmiş üstü açık taşıyıcıyı,

ELLEÇLEME: Yükleme, boşaltma, aktarma, istifleme ve yığma işlemlerini,

HAVA KÖRÜĞÜ (SÜSPANSİYON): Çekicinin yolda sarsıntısını alan içi basınçlı hava dolu düzeneği,

HAVA TANKLARI: Dorse ve çekici fren devrelerini dolduran havanın depolandığı kapalı kabı,

ILO: Uluslararası Çalışma Örgütünü,

IMDG KODU: Deniz Yoluyla Taşınan Tehlikeli Yüklere İlişkin Uluslararası Kodu,

IMO (INTERNATIONAL MARITIME ORGANIZATION): Uluslararası Denizcilik Örgütünü,

ISCO: Uluslararası Standart Meslek Sınıflamasını,

İSG: İş Sağlığı ve Güvenliğini,

İŞARETÇİ (SERDÜMEN/YANAŞTIRICI): Liman postasının hazırlıklarını ve yük elleçleme işlemlerini yapan, sapanlama ve pabuçlama işlerini yapan ve yapılan işlemleri kontrol eden kişiyi,

JOYSTİCK: Dört boyutlu (ileri, geri, aşağı, yukarı, sağ, sol, özel aparatla kapama-döndürme) hareketleri yapabilen kumanda kolunu,

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD): Bir veya birden fazla sağlık ve güvenlik tehlikesine karşı korunmak için kişilerce giyinmek veya taşınmak amacıyla tasarlanmış herhangi bir cihaz, alet ya da malzemeyi,

KONTEYNER: Uluslararası Standart Örgütünce (ISO) kabul edilen tip ve ölçülere uygun her türlü deniz kara ve hava taşıtları ile taşınabilen, devamlı kullanmaya imkân verebilecek şekilde hususi ve dayanıklı olan, bir veya birden fazla nakil vasıtalarına aktarılmasında, yükleme – boşaltma kolaylığı sağlayan, özel tertibatı bulunan taşıma kaplarını,

KUPA: Çekicinin üzerindeki camlı, kapılı, kapalı operatör kumanda kabinini,

LEVYE KOLLARI: Çekici/dorsenin iki boyutlu (ileri, geri, aşağı, yukarı, sağ, sol, özel aparatla kapama-döndürme) hareketleri yapabilen kumanda kollarını,

LO-LO GEMİSİ: Gemi vinci ile yükleme ve tahliye yapabilen gemileri,

MOTOR SAATİ: İş makinesinin operasyonel brüt çalışma süresini,

OPERASYON SAHASI: Yayaların erişimine kısmen veya tamamen kapalı olan, yük elleçleme ve teknik işlere ayrılmış liman/terminal bölümünü,

OPERATÖR: İş makinelerini kullanan ehliyetli ve vasıflı elemanı,

PUANTÖR: Her yük kalemini veya konteyneri, belirli bir yere (örneğin CFS depo bölmesi, konteyner doldurma kapısı, vinç altı, saha interchange bölmesi) girip çıkarken kontrol etme, sayma, sınıflandırma, kaydetme işlerinden sorumlu kişiyi,

RAMAK KALA BİLDİRİMİ: Operasyon alanlarında, personelin gözlemlediği çeşitli İSG riski ve tehlike olasılıklarını bildirme durumu veya işlemini,

RAMPA: Gemi ile iskele arasına yükün denize dökülmesini önlemek için çekilen örtüyü veya çekici/dorsenin taşıyıcı araç ve konteyner içine giriş-çıkışını sağlayan donanımı,

RİSK DEĞERLENDİRMESİ: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları,

RİSK: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini,

RO-RO GEMİSİ: Tekerlekli (motorlu veya motorsuz) yük taşıyan nakliye araçları ile kargo taşıyan gemi türünü,

SAPAN: Yükü kaldırmaya ve taşımaya yarayan aparatları,

SAPANCI: Genel kargo yükünü iş makinesi kancasına aparat ve düzenekler kullanarak bağlayan saha çalışanını,

SHUTTLE BUS: Sürücüleri ekip halinde taşıyan aracı,

TEHLİKE: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek, zarar veya hasar verme potansiyelini,

TERMİNAL ÇEKİCİSİ (TERMİNAL TRAKTÖR (TT)): Dizel makine gücü ile arkasına takılı dorseyi çekerek yer değiştirmesini sağlayan liman sahaları içinde sürülen aracı,

TERMİNAL: İşletmenin denetim ve gözetimi altında bulunan çalışma sahalarını (rıhtım, iskele, CFS, geçici depolama yerleri ve açık arazi gibi),

VIN/ŞASE/PLAKA/CDM NUMARALARI: Araç veya yükün tanım/anılma numarasını,

YAKIT: Dizel, akülü, LPG, CNG, tür yakıtları

ifade eder.

1. 
   GİRİŞ
   

Araç Yükleme Operatörü (Seviye 3) ulusal meslek standardı 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu ile anılan Kanun uyarınca çıkartılan 5/10/2007 tarihli ve 26664 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik ve 27/11/2007 tarihli ve 26713 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Meslekî Yeterlilik Kurumu Sektör Komitelerinin Kuruluş, Görev, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre MYK’nın görevlendirdiği Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (TÜRKLİM) tarafından hazırlanmıştır.

Araç Yükleme Operatörü (Seviye 3) ulusal meslek standardı, sektördeki ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak değerlendirilmiş, MYK Ulaştırma, Lojistik ve Haberleşme Sektör Komitesi tarafından incelendikten sonra MYK Yönetim Kurulunca onaylanmıştır.

2. 
   MESLEK TANITIMI
   
   1. 
      Meslek Tanımı
      

Araç Yükleme Operatörü (Seviye 3); İSG, çevre koruma ve kalite kural ve yöntemleri çerçevesinde, iş talimatlarına uygun olarak; araç ve taşıt taşıyan gemilere (feribot, ro-ro, lo-lo gibi) araç-taşıt yükleyen ve/veya araç-taşıt tahliyesi yapan, gerekli durumlarda araç ve taşıtları yükleme sonunda prosedürüne göre sabitleyen ya da tahliye öncesi araç ve taşıtların sabitlemeleri varsa sabitlemeleri söken/söktüren, araç ve taşıtların son durumlarını kontrol eden/ettiren; ilgili operasyon yöneticisinin gözetiminde kullanımına tahsis edilen ve iş makinesi olarak tanımlanan çekici/dorsenin günlük kontrollerini yapan kişidir.

2. 
   Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri
   

ISCO 08: 4323 (Ulaştırma ile ilgili büro elemanları)

3. 
   Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile İlgili Düzenlemeler
   

2872 sayılı Çevre Kanunu

5312 sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmasına Dair Yönetmelik

Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği

Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslar arası Sözleşme (MARPOL 73/78)

Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik

Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği,

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği

Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik

Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği

Uluslararası IMDG Kod Kuralları

Ayrıca, iş sağlığı ve güvenliği ve çevre ile ilgili yürürlükte olan kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uyulması ve konu ile ilgili risk değerlendirmesi yapılması esastır.

4. 
   Meslek ile İlgili Diğer Mevzuat
   

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu

4458 sayılı Gümrük Kanunu

4857 sayılı İş Kanunu

5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun

5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu

618 sayılı Limanlar Kanunu

Limanlar Yönetmeliği

Ayrıca, meslek ile ilgili yürürlükte olan kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uyulması esastır.

5. 
   Çalışma Ortamı ve Koşulları
   

Araç Yükleme Operatörü, iş makinesinin/araçların kabinlerinde kumanda sistemlerini kullanarak, yoğun dikkat gerektiren manevralar yaparak, açık/kapalı çalışma sahaları ve arazilerde, her türlü hava koşulunda, vardiya usulüyle çalışır. Mesleğin icrası esnasında, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini gerektiren kaza ve yaralanma riskleri bulunmaktadır.

6. 
   Mesleğe İlişkin Diğer Gereklilikler
   

Araç Yükleme Operatörü (Seviye 3); Trafik Kanununun ilgili maddelerinde belirtilen sürücü belgesine sahip olması gerekmektedir.